Welaýat kitaphanasy 1967-nji ýylda esaslandyrylýar. Kitaphana Balkan welaýatynda baş kitaphana bolmak bilen, welaýat, etrap, şäher, şäherçe, oba ýerlerinde ýaşaýan ýerli we daşary ýurt raýatlaryna kitaphana hem-de habar beriş hyzmatyny guraýan medeni aň-bilim we habar beriş döwlet edarasy bolup durýar. Türkmenistanyň Prezidentiniň 2012-nji ýylyň 10-njy dekabryndaky kararyna laýyklykda, Balkanabat şäherinde Balkan welaýat kitaphanasynyň täze binasynyň gurluşygy ýerine ýetirildi we bu bina 2014-nji ýylyň oktýabr aýynyň 7-sine dabaraly ýagdaýda açylyp ulanylmaga berildi. Kitaphanada 10 sany ýöriteleşdirilen bölüm hereket edýär. Kitaphananyň täze binasynyň umumy tutýan meýdany 12 müň 150 inedördül metr. Binanyň beýikligi 45 metr, ini 50 metr, gapdal uzynlygy 115 metr. Kitaphana 6, ýerzemin gaty bilen 7 gatdan ybarat. Kitaphanada 1 million neşir birligini saklamak hem-de birbada 360 okyja hyzmat etmek üçin ähli mümkinçilikleri döredilen, kitaphanada 6 sany umumy okalga zallary bar.